بازتاب ایلام/عمران خودآموز: وفاق ملی شعار محوری و راهبرد اصلی دولت جمهوری اسلامی ایران برای عبور از چالش‌ها و برون‌رفت از بحران‌های اساسی است. سیاست وفاق در شرایط طبیعی معطوف به کاهش اختلاف و افزایش هماهنگی بین قوا و ارکان اصلی حاکمیت با هدف تمرکز بر ابربحران‌هایی است که در لسان مسئولان «ناترازی» نام گرفته است.
وفاق ملی ارتباط وثیقی با نقش‌آفرینی ملت و ضرورت اجماع مطلوب بین گروه‌های برگزیده و نیروهای فعال در عرصه‌های مختلف دارد، لیکن در گام اول مستلزم هماهنگی و هم‌صدایی در درون ساختار سیاسی و سپس تعمیم و تسری آن به پیرامون و بدنه‌ی جامعه است. از این رو، انتقادی که تاکنون بخشی از حامیان و منتقدان دولت نسبت به شعار و راهبرد وفاق ملی مطرح کرده‌اند، ناظر به مضیق بودن مفهوم وفاق و عدم گسترش آن به لایه‌های گوناگون جامعه است.
آنچه بیان شد مربوط به شرایط عادی و طبیعی جامعه با تمام تنوع، تکثر و اختلاف یا نزاعی است که ممکن است وفاق را بین گروه‌ها و نیروهای گوناگون ناممکن کند، اما در شرایطی که حریم کشور مورد تجاوز نیروی متخاصم خارجی قرار گرفته است، «وفاق ملی ایرانیان» سطح و عمق متفاوتی پیدا کرده است.
اگر چه اندیشمندان علوم سیاسی و اجتماعی «وفاق ملی» را در شرایط جنگی، امری طبیعی می‌دانند و بر این باورند که در شرایط جنگی اجماع بر سر اصول اساسی -از جمله امنیت ملی، ثبات سیاسی و حفظ تمامیت ارضی - تسهیل می‌شود، اما آنچه در ایران ما اتفاق افتاده، فراتر از حد انتطار و مغایر با محاسبات طراحان جنگ و متجاوزان به مام میهن است.
ایرانیان از هر دسته و گروه و جناح و با هر سبقه و سلیقه و صبغه‌ی فرهنگی، سیاسی و اجتماعی، حول محور دفاع از میهن و مقاومت در برابر خصم دون، به وفاق و وحدتی کم‌نظیر رسیده‌اند. وفاق ملی ایرانیان فراتر از کلیشه‌های رایج سیاسی و قطب‌بندی‌های معمول جناحی است. حتی توافق یا تعارض بر سر قبول یا عدم قبول نظام سیاسی مستقر نیز در حاشیه قرار گرفته و مام میهن با تمام داشته‌ها و نداشته‌هایش به محور مشترک وفاق ملی بدل شده است. در این میان، قلیلی از ایرانیان، که خود را خارج از دایره‌ی وفاق ملی تعریف کرده و از بُغض نظام سیاسی در کجاوه‌ی حُب اجنبی نشسته‌اند، ترجمان این سخن ادیب‌الممالک‌اند که:
با ابرهه گو خیر به تعجیل نیاید
کاری که تو می‌خواهی از فیل نیاید
سخن آخر اینکه وفاق ملی ایرانیان به منزله‌ی امحاء اختلاف و نفی مرام سیاسی نیروهای متکثر در پهنه‌ی اجتماعی ایران نیست. بلکه همان‌گونه که نیروهای وفادار به نظام سیاسی از هیچ کوششی برای حفظ نظام و دفاع از کشور دریغ نمی‌کنند، منتقدان و بسیاری از زندانیان سیاسی و احزاب و گروه‌های اپوزیسیون نیز با حفظ مواضع انتقادی و رادیکال خود، در مقابل دشمن خارجی ایستاده‌اند و رنگین‌کمانی از عشق به ایران را در آسمان وطن آفریده‌اند.
باشد که وفاق ملی ایرانیان در شرایط پس از جنگ نیز تداوم یابد و فرصتی برای اصلاح امور و تقویت حکمرانی خوب -که شایسته‌ی این جامعه پویا است- فراهم آورد.
نگارنده: عمران خودآموز
