آقای رئیس‌جمهور؛
این چالش‌ها را جدی بگیرید/به داد روستاها برسید
تاریخ انتشار:
۱۴۰۴/۰۲/۲۸در ساعت: ۲۰:۴۶:۲۲
بازتاب ایلام/غلامرضا محمدمرادی: روستاها به‌ویژه در استان‌های محروم و مرزی نظیر ایلام، در حال تجربه یکی از بدترین دوره‌های تاریخی خود هستند. این مناطق که زمانی قلب تپنده جامعه ایرانی بودند، متأسفانه امروزه به دلیل بی‌توجهی‌های پی‌درپی، فقدان زیرساخت‌های ضروری و عدم توجه به ایجاد فرصت‌های شغلی، به تدریج خالی از سکنه شده‌اند.
روستائیان به‌ویژه جوانان، به دنبال شغل و شرایط بهتر زندگی و علی‌رغم میل باطنی‌شان، مجبور به ترک خانه و کاشانه خود و مهاجرت به حاشیه شهرهای بزرگ شده‌اند. آن دسته از افرادی هم که در روستاها باقی‌مانده‌اند، عمدتاً سالمندان و افراد تحت حمایت نهادهای حمایتی هستند که توانایی تأمین هزینه‌های زندگی در شهرها و اجاره نشینی را ندارند.
تغییر جدی سیاست‌ها برای احیای روستاها
برای احیای روستاها و جلوگیری از نابودی این مناطق و خالی شدن روستاها و مواجه شدن با انواع و اقسام چالش‌ها، باید تغییرات اساسی در سیاست‌های دولت اعمال شود. یکی از مهم‌ترین اقداماتی که باید صورت گیرد، ایجاد زیرساخت‌های ضروری برای تولید و اشتغال‌زایی(از صفر تا صد) در روستاها است و بدون این راهکار، تولید و اشتغال پایدار و ماندگاری در روستاها به‌طور مؤثر شکل نخواهد گرفت.
دولت باید به‌طور جدی در راستای ساخت و تأمین زیرساخت‌های مناسب در هر روستا اقدام کند. علاوه بر ایجاد سیستم‌های آبرسانی، برق‌رسانی و راه‌های ارتباطی مناسب، تأسیس مدارس، مراکز بهداشت و دیگر امکانات عمومی که برای زندگی در یک روستا ضروری است، بایستی رأساً برای ایجاد کارگاه‌ها و واحدهای تولیدی در روستاها پیش‌قدم شود و از دادن تسهیلات خرد و بی‌حاصل خودداری کند.
هر جند که حال و روز روستاها از لحاظ جاده، آب، برق، گاز و ....، به مراتب بهتر از گذشته است اما متأسفانه نبود صنایع تولیدی و تبدیلی در روستاها و نبود کار و کارآفرینی و اشتغال پایدار، این زیرساخت‌های ارزشمند نیز بلااستفاده مانده و تقریباً به هدر رفته‌اند.
ایجاد واحدهای تولیدی و تبدیلی؛ زمینه‌ساز اشتغال پایدار در روستاها
در هر روستا باید واحدهای تولیدی و تبدیلی خاصی راه‌اندازی شود که متناسب با ظرفیت‌ها و امکانات بومی آن منطقه باشند. دولت باید با ایجاد زیرساخت‌ها، تجهیزات و حمایت‌های لازم از جمله آموزش نیروی کار، به‌طور جدی به راه‌اندازی این واحدهای تولیدی و تبدیلی کمک کند. به‌عنوان مثال: در یک روستا واحد پرورش کبک، در دیگری واحد پرورش شترمرغ، در جایی دیگر واحد پرورش قارچ و یا دامداری و تولید محصولات دامی ایجاد و برای بیکاران و جوانان همان روستا، اشتغال پایدار فراهم کند. قطعاً ایجاد این صنایع و کارگاه‌های تولیدی، هم امیدواری برای جوانان فراهم خواهند کرد و هم موجبات جلوگیری از مهاجرت روستائیان به شهرها را فراهم خواهند ساخت.
گردشگری روستایی؛ فرصتی برای رونق اقتصادی و توسعه پایدار
علاوه بر تولیدات کشاورزی و دامی، یکی دیگر از زمینه‌های بسیار مهم در احیای روستاها، توسعه گردشگری روستایی است. اگر در هر روستای استان ایلام و به فراخور جمعیت بیکار آن، یک واحد تولیدی یا تبدیلی به سبک و سیاقی که در بالا به آن اشاره شد، ایجاد گردد و با این مناظر طبیعی بی‌نظیر، فرهنگ غنی و مردم مهمان‌نوازی که این استان دارد، روستاهای ایلام می‌توانند به مقصدی جذاب برای گردشگران داخلی و خارجی تبدیل شوند.
ایجاد زیرساخت‌های گردشگری مانند اقامتگاه‌های بوم‌گردی، مسیرهای پیاده‌روی و توسعه توریسم فرهنگی و تاریخی در روستاها، علاوه بر ایجاد شغل در این مناطق، می‌توانند موجب رونق اقتصادی و حتی بازگشت مهاجرین از شهرها به روستاها شوند.
دولت می تواند با ایجاد واحدهای بزرگ تولیدی و تبدیلی در روستاها، از ظرفیت‌های گردشگری روستایی نیز استفاده کند و با حمایت‌های مالی، فنی و آموزشی، این بخش را به‌طور جدی توسعه دهد.
اگر به روستاها توجه نشود، بحران‌ها و چالش‌ها جدی است
جناب آقای رئیس‌جمهور
اگر امروز به داد روستاها نرسید و زیرساخت‌های ضروری و فرصت‌های شغلی در این مناطق ایجاد نشود، باید منتظر بحران‌ها و چالش‌های جدی در آینده باشیم. روند خالی شدن روستاها به سرعت در حال گسترش است و این وضعیت می‌تواند به بحران‌های اقتصادی، اجتماعی و حتی امنیتی منجر شود. در کنار کاهش جمعیت و پیری آن، افزایش بیکاری و حاشیه‌نشینی در شهرها نیز رخ خواهد داد.
اگر دولت تدابیر اساسی برای جلوگیری از این روند نداشته باشد، بدون شک در آینده‌ای نه‌چندان دور با مشکلات جدی در حوزه‌های امنیت اجتماعی و بحران‌های خاص روبه‌رو خواهیم بود.
از روستاهای ایلام شروع کنید
جناب آقای دکتر پزشکیان
پیشنهاد می‌شود که دولت در ابتدا و برای اجرای این طرح‌ها، استان ایلام را به‌عنوان پایلوت انتخاب کند. در هر روستا یک واحد تولیدی یا تبدیلی مختص همان روستا ایجاد شود و تمام زیرساخت‌ها و امکانات لازم در اختیار اهالی قرار گیرد.
به‌جای توزیع و پرداخت تسهیلات کم‌اثر و بدون بازدهی و بدون بهره‌وری، به‌طور جدی به ایجاد کارگاه‌های تولیدی و صنایع بزرگ و کوچک در روستاها پرداخته شود. این کار می‌تواند به‌عنوان نمونه‌ای از تحول روستایی مدنظر قرار گیرد و اگر در روستاهای ایلام این طرح موفق گردید، می‌تواند به الگویی برای سایر استان‌ها تبدیل شود.
قطعاً با تحقق این امر مهم و ماندگار؛ ایجاد اشتغال، رونق اقتصادی و به‌ویژه جلوگیری از مهاجرت بی‌رویه به شهرها، رقم خواهد خورد.
به نظر نگارنده، ایجاد زیرساخت‌های لازم و ایجاد واحدهای تولیدی در روستاها، تنها راهکار واقعی و عملی برای نجات این مناطق است. اگر دولت به‌طور جدی و با برنامه‌ریزی دقیق، از ظرفیت‌های بومی هر منطقه استفاده کند، می‌تواند روستاها را به قطب‌های اقتصادی و اشتغال تبدیل کند و از بحران‌هایی نظیر پیری جمعیت، بیکاری، حاشیه‌نشینی و تهدیدات امنیتی جلوگیری کند. نجات روستاها یعنی نجات کشور، این یک مسئولیت ملی است که باید با جدیت و با همت دولت و مسئولان کشور پیگیری شود.
نگارنده: غلامرضا محمدمرادی
